Kolagen często kojarzony jest z przemysłem kosmetycznym. To popularny składnik kremów czy balsamów, który ma nadawać skórze jędrność i młodzieńczy wygląd. Jest też podstawowym białkiem strukturalnym ludzkiego ciała i naturalnie mamy go w organizmie więcej niż jakiejkolwiek innej proteiny.
Gdzie się znajduje?
Ponad 30% całkowitego białka znajdującego się w ludzkim ciele to kolagen.
Najwięcej kolagenu znajduje się w tkankach łącznych, czyli mięśniach, więzadłach i ścięgnach. To kluczowe systemu, które umożliwiają poruszanie się naszego szkieletu i stawów. Od 40% do aż 60% białka znajdującego się w tkance łącznej to w rzeczywistości kolagen, a konkretnie kolagen typu 1. Jest to niedojrzała forma kolagenu, którego organizm używa do stymulacji wzrostu, pracy i regeneracji.
Tkanka łączna jest niezwykle ważna, jeśli chodzi o ruch stawów, ale nie byłaby zbyt przydatna, gdyby nie chrząstka, która również składa się z kolagenu, jednak jest to już kolagen typu 2. Cała ta chrząstka zwiększa gładkość i ruch stawów. Ponadto, aż 80% organicznej struktury naszych kości to tak naprawdę naturalne białko – kolagen. I znowu jest to kolagen typu 1. W końcu, kolagen znajduje się w skórze, stanowiąc nawet 90% jej białka.
Kolagen w sporcie
Nieustanna formacja włókien kolagenowych pomaga naszemu ciału regenerować się nie tylko po ćwiczeniach, kiedy rozbijaliśmy włókna mięśniowe, ale także po kontuzji.
Kiedy ćwiczymy, nasze ciało ulega mikrouszkodzeniom – zwłaszcza włókna mięśniowe, skóra i stawy. Później zostają zregenerowane i wzmocnione. Ale w ramach tego procesu regeneracji i adaptacji musimy zasilać organizm odpowiednimi składnikami odżywczymi, aby ułatwić naprawę i wzrost, abyśmy mogli optymalnie wykorzystać trening.
Kolagen jest ważną i istotną częścią tego procesu, ale niestety wraz z wiekiem nasze ciała tracą naturalną zdolność do samodzielnego wytwarzania wystarczającej ilości kolagenu. Tracimy około 1,5% zapasów naturalnego kolagenu w naszym ciele każdego roku.
Gdy jesteśmy młodzi, naturalnie produkujemy kolagen typu 1 bardzo szybko i w obfitych ilościach. Ale kiedy osiągamy pełną dojrzałość, zdolność ta maleje. Nie jesteśmy już na etapie wzrostu i rozwoju, nasze mięśnie mają pełną długość, a w tym momencie zdolność organizmu do naturalnej produkcji kolagenu po prostu nieco zwalnia.
Czy można uzupełnić niedobory kolagenu poprzez suplementy? Niestety, spożywanie czystego kolagenu nic nie daje, zostaje on po prostu przetrawiony. Utracie tego białka może jednak zapobiegać dieta bogata w kwasy omega-3 i omega-6, a także witaminy A, C i E.
Literatura:
1. Gelse K, Pöschl E, Aigner T. Collagens–structure, function, and biosynthesis. Adv Drug Deliv Rev. 2003 Nov 28;55(12):1531-46. doi: 10.1016/j.addr.2003.08.002. PMID: 14623400.